Monday, June 24, 2013

Esremek






Men esremişem cana qıyıram
Qabı tökürem çanaq qırıram

Çaxır evinde elim havada
Qulağım küyde her an bıyıram

Oğuz Türk
2013



مه ن اسره میشه م جانا قیییرام
قابی توکوره م چاناق قیریرام

چاخیر ائوینده اه لیم هاوادا
قولاغیم کوی ده هر آن بیییرام
اوغوز تورک
2013

 

Wednesday, June 12, 2013

Chapulling



''To Chapul'', ''Chapulling''

İngilizce'ye girmiş olan en yeni sözlerden biridir. Türkce'si ''Çapılcı'' ya ''Çapulcu''dur. Bu sözü 2013ün June ayının ikisinde, Türkiye başbaxanı, hakimiyete qarşı çıxanlara söylemişdi. Qarşı durmalar Türkiye ve dünya basını terefinden dillere düşenden hemen sonra, bu söz de İngilizce'ye geçiş yapmışdır.
Bu sözün bu biçimde İngiliz diline geçmesi birinci yol olsa da, ancaq, bu söz değişik biçimlerde değişik çağlarda ingilizce'ye girmiş ve biçim değişdirmiş durumdadır. Bü sözün kökü 'Ç' veya 'Ş' ve 'P' veya 'B' seslerinden düzelmişdir. Kökanlamı bir şeyi, özellikle de ağacı, aniden veya birden kesmek ve ayırmaqdır. Hemen hemen dünyanın bütün dillerine Türkce'den girmiş olan bu köksöz, her dilde bu anlamda veya ona yaxın bir yerde durmaqdadır. Bu yazıda yalnız İngilizce'deki yerinden danışırıq.
İndiki Azerbaycan Türkce'sinde, çap, çapxana, çapmaq, çapacaq, çapar, çabıq, çabuk, çaba, çapıq, çubuq, çapıcı, çapılcı, şapşap, şepit (taxtadan yapılmış başmaq),..... kimin sözler bu köksözden düzelmişdir. İndiki İngilizce'de ise, chop (çap), chopping (çapmaq), chopine (taxtadan yapılmış başmaq), Chopper (kesen), Chopper (helicopter), chopsticks (Türkce'den Çince'ye sonra İngilizce'ye girmiş), chop chop (tez, aniden), chophouse (çoxunluqda et pişirilen yemekevi), chopart (Türkce'den Fıransca'ya ve sonra İngilizce'ye girmiş, bendenin bir parçasını kesmek), vs....
Çapılcı veya çapulcu'ya gelince, bu biçiminde İngilizce'ye girmişdir, ve yeniden 'chapulling', 'chapuller', 'to chapul', vs... kimin biçimlerde anlam qazanmışdır. İngilizce'deki anlamı, ara qarışdırıcı, huluqan (Türkce), hüddülüm (Türkce), başqaldıran, direnişçi, ve bunlara yaxın anlam daşımaqdadır.
Sözlerin diller arasında nece sıvıca, biçimlenmesi ve töremesi çox ilgincdir. Gireve olduqca, dünyada danışılan dilleri, Türkce'nin nece etgilediğini daha değişik örneklerle göstermeğe çalışacağam.
 

Sayqılarımla
 

Oğuz Türk
2013