Hele de,

Hele de sevgilimsin, Deyib gülürük yuxularımda, Qonaq gedib gelirik. Qaşlarından hele de me'raca gedib, Başının Ka'besine tevaf edirem, Sağdan sola, soldan sağa. Burnun hele de uçmağın yolun gösterir; Gülüşünün cennetinde, Gezib tozuruq. Demek qırx il çileden sonra, Getdiğin, bilincaltıma hele de enmemiş! Ya da ki bilincaltım, Özünü vurur bilmemezliğe...

Yosmalar Semah Çekir,

 Sevgi meydanında,

He, sevgi meydanında,

Yosmalar semah çekir;

Xeyye xu xeyye xuuuu…

Döne döne esriyirler,

Aax başım dolanır döndükce;

Başıma qusmak var başlarında,

Ökkelerim ağzıma gelir:

İçim dışıma dönür,

Başım boşalır,…

Öyyüq öyyyüğ…

Her şey satışa qoyulmuş,

Açıq artırmada, başdır beyindir, qaşdır qulaqdır, gözdür yanaqdır,

Ve uçmağın yolunu gösteren burun.

En ucuz, insan, ey ehli iman.

Para bile pırıl pırıl satılır,

En dibini gördüğümde erdemin,

Yaradanlarına adanmış yosmalar,

Daha derinliği göstererler mene.

Şaşırtmakta şaşırtmazlar. 

#OğuzTürk 

2019

آشاغیلاما و تحقیر قونوسو

 ۱ خورداد باش قالدیریسینین ۱۶ینجی ایل دونومو٫

آشاغیلاما و تحقیر قونوسو٬

#اوغوزتورک

گونئی آزه‌ربایجان تورک ملتینین قیاملارینین تاریخینده، ۱ خورداد ۱۳۸۵ین باشقالدیریسی اوزه‌ل اونه‌م داشیماقدادیر. گونئی آزه‌ربایجان ملی دولتینین ۱۳۲۵ده باسیلماسینین و ایشقالینین یئنیله‌نمه‌سینین آردیندان، معاصر و مدرن مللی حرکتی دونه‌مینده، ۱ خورداد باشقالدیریسی ایران-فارس ایشقال رژیمینی اه‌ن چوخ قورخودان و ایلیشگیله‌رینی اه‌ن چوخ ائتگیله‌یه‌ن اولموشدور. او به‌للی گونه اونجه‌ده‌‌ن اعتراض یورویوشله‌ری حاضرلانمیش اولماسینین اوستونه، ایران-فارس رژیمینین ‘ایران’ آدلی گونلوگونده بیر سوزده کارتون حکایه‌سینده، تورک ملتینی بوجه‌گه به‌نزه‌دیب، اولارین دیشقی يئمه‌کله‌ری، شه‌پیتله ووروب اولدورمه‌له‌ری، و توپلی یوخ ائدیلمه‌له‌رینین گه‌ره‌گی یازیلیب چیزیلمیش اولماسی، بوتون گونئی آزه‌ربایجانین شهرله‌رینده تورک ملتینین چوخ گه‌نیش و یایقین بیچیمده باشقالدیرماسی، ایشقال رژیمینین  سونونون باشلانقیجی اولموشدور. نئجه کی، گونئی آزه‌ربایجان ملی حرکتینین سوره‌جینده بیر آتلاما ساییلاراق، ۱ خورداد باش قالدیریسیندان اونجه و سونراسی دئییشیک دونه‌م کیمین باخیلماقدادیر. بو قیسا یازیدا، فارس ملی روحو و روانی باخیش آچیسیندان، تورک دوشمانلیغی قونوسونا بیراز توخونماغا چالیشاجاغام.  

۱ خورداد قیامینا، بیر سیرادان، بیرده‌ن بیره‌، و کوکسوز گئچمیشسیز، قاندا باسقیدا بوغولموش پاتلاییش کیمین باخماق البته کی اوزده‌ن، ساده و بسیط اولور. فارس فاشیزمینین یاری آلایلی، چوخ آشاغی دوزئی‌ده تورک ملتینه سالدیریسی، مین ایلی آشقین تورک دوشمانلیغینین اوزون سوره‌ر دوزه‌نی و قالیبینین اورنه‌کله‌رینده‌ن بیریدیر. اوزونتویله دئمه‌لیییک کی، اسلام دینینین بولگه‌یه یاییلماسیندان بویانا باخساق، آزچوخ، ۳۰۰ ایل عرب و ۱۱۰۰ ایل تورک اداره‌سی آلتیندا قالان سوزده فارسلار، (فارسلیق، ایرانلیلیق، آریالیق) وارلیغی، ملی وقاری و کیملیگی، سونو گورونمه‌یه‌ن ایلله‌رده و قوشاقدان قوشاغا اومودسوزلوقلاردا ایتیره‌ن بیر ملت اولاراق، عربله‌ر طرفینده‌ن چوخ آغیر دورومدا یئنیله‌ن و آشاغالاناراق اویونباز، سحرباز (مجوسی=Magi) و باشقا آشاغالاتیجی آدلارلا آدلانان، و هابئله، تورکله‌ر طرفینده‌ن هر زامان و هر یئرده یئنیله‌ن و بیرملت بیله تانینمایان، گووه‌نیلمه‌ز، حیله‌کار، چه‌که‌ر، نوکه‌ر و باشقا آشاغالاتیجی تانیملارلا گه‌لیب مدرن چاغیمیزا یئتیشمیشدیر. بو دوروم نظامی اولاراق باسیلان ملتله‌ره ده شاملدیر. بیر ملتین اوردوسو اوبیری ملتی یئنیلگییه اوغراداندان سورا، گه‌نه‌لده، یئنیله‌ن ملت، یئنیلگی ایله بیرلیکده گه‌له‌ن آشاغیلاماقلار تحقیرله‌ر، سورگونله‌ر، سویقیریملار، دیلقیریملار، عرضا ناموسا گئچمه‌له‌ر، کیملیک داندیرمالار، گئچیمسه‌ل قیتلیقلار، فلاکتله‌ر، رزالتله‌ر، اه‌ریییب یوخ اولمالاری دا قبول ائتمیشدیر. ملتله‌رین تاریخی تجربه‌سی بودور. همه‌ن همه‌ن بوتون دوشمان و رقیب ملتله‌رین توققوشمالاری بویله سونوجلانمیشدیر.  شهر-دولتله‌رین بیر بیریله‌ن (اورنه‌گین لاگاش ایله نیپور آراسیندا) ساواشلارینین، که‌نگه‌ر اویقارلیغیندان قالمیش که‌رپیچ یازیلارین قانیتلارینا گوره، بیر نئچه ایل اونجه، روس ملتینین تورک ملتینه قیریم’دا ائتدیکله‌ری آغیر به‌نزه‌رلیک داشیماقدادیر. بیزه گوره هر تورلو آشاغیلاما و تحقیر تراما ساییلماقدادیر، و تحقیر اولانی اولوم و یوخلوغا سوروکله‌ر. بیزه گوره، وطن، توپراغ و یاشام یئرینین ایشقالی اه‌ن بویوک تحقیردیر. باشقا تحقیرله‌ر، اقتصادی، کولتوره‌ل، تاریخسه‌ل، و٫٫٫ وطن ایشقالینین آردیندان گه‌له‌ر. 

گونئی آزه‌ربایجان باشقالدیری تاریخینه، و ها بئله ۱ خورداد باشقالدیریسینا قیویلجیم اولان، تورکون (بوجه‌ک، حامام بوجه‌گی، پیسپیسا، سوسه‌ری، سوسک، یه‌مه‌گی دیشقی ‘پوخ’ اولان، شه‌پیت ایله اه‌زیلمه‌لی، یوخلوغا محکوم) اولماسی، ایزوله بیر اولای دئگیلدیر. بو آشاغیلامانین آرخاسیندا و ده‌رینلیگینده، بیر بئیین سایریلیغی، و بیر خسته دوشونجه دوزه‌نی وار. بوتون تاریخ اونجه‌سی و یازیلی تاریخده، و اوزه‌للیکله ده،‌ گئچمیش ۱۲۰۰ ایللیک سوره‌جده، يئنیلگیده‌ن باشقا بیر شئی بیلمه‌یه‌ن فارس ملتینین  تینینده، روحوندا و روحیه‌سینده، بیلینجینده و بیلینج آلتیندا، دوشونجه‌سینده و یازینیندا، بیر تورلو مازوخیسم، زینوفوبی، شیزوفرونی، اوزونو اوستون بیلمه‌ک، عینی زاماندا اوزونو چوخ آشاغا گوسته‌ره‌ن، باشقا ملتله‌ری سوچلایان آشاغالایان، قیسقانان، تورک‌ دوشمانلیغی، زامانی گئچمیش، حسرتله‌رله دولو، قالیب کیفسه‌میش بیر نفرت و امکانسیز اوج و انتقام حسی، فارس ملتینین ملی تینینی (پیسیکیاتریسینی) اینجیتمه‌کده‌دیر. فارس ملی تینی، تورکه قارشی اوزونو تحقیر اولونموش گورور. اونا گوره بو تحقیر یاراسی بیتیشه‌ن دئگیل. ایران‌ دئگیله‌ن یئرده فارس ملتینه اسیر دوشه‌ن تورکله‌ر، بیر ده‌لینین توتساغینا دوشموشه به‌نزه‌ییرله‌ر. ایندیکی عصرده، ایندیکی زاماندا نئجه بیر سیرادان تورکه آنلاتماق اولورکی، او سلجوق یا غزنوی یا گوک تورک دئویرله‌رین انتقامینا معروض قالمیشدیر؟ اوزده و ظاهرده بویله گورونمور. دئگیل می؟ ایمکانسیز گورونور. دئگیل می؟ آنجاق، اوزونتو ایله، مع الاسف، فارس ملی تینبیلیمی (روانشناسی ملی) و تینتوپلومبیلیمی (روانشناسی جامعه‌شناسی) و فارس یازینینین و ادبیانینین و گئچمیش دوزه‌ن آراشدیرماسی، آچیقجا بیزی بو سونوجا واردیریر کی، فارس ملی شعورو و آلت شعورو، اگر بو دورومدا اونا شعور دییه بیلسه‌ک، چوخ چاره‌سیز و داوا درمانسیز اولاراق، تورک دوشمانلیغینا یاخالانمیشدیر. فارس ملی روحو، تورکون یانیندا هیچ اولمامیش کی! فارس ملی روحو بوتون تاریخ بویو، تورکون وارلیغینین اونونده اولموشدور. ائله دقیقا بو نه‌ده‌نده‌ندیر کی، تورک ایله و یا باشقا هر ملت ایله نئجه بیر یئرده ائشیت اولاراق یاشاماق اولور. او هر زامان تورکون اونونده اولموشدور. تورکون اونونده یالنیز بیر داورانیش بیلیر. او دا یالتاقلیق و یالاقالیقدیر. اوزونو تحقیر ائدیب، الاحقر اولوب سورونوب یاشامدا قالماقدیر. فارس ملی روحو اه‌زیک، یالتاق، اومودسوز، پارانویاک، قوشقولو، اوزگووه‌نسیز، اوزاقدا چوخ اوزاقلاردا قورتاریجی گوجله‌ره اینانان، آلایجی، آخرالزمانی، اخلاقسیز اه‌رده‌مسیز، و یئینیلگییی مه‌نیمسه‌یه بیری روحدور. ایندی ائله بو اه‌زیک ملی روح، بیر تاریخی گه‌لیشمه سونوجوندا، تورکو گوجسوز گوردوکده، همه‌ن او اه‌زیکلیگین اوبیری اوزو گوسته‌ریر. دئمه‌ک فارس ملی روحو بیرده‌ن بیره، تاریخین توز توپراغیندان قالخان بیر خورتلاق کیمین، هیچ ملایمت، مسالمت، یوموشاقلیق و مدنیلیک سه‌رگیله مه‌ده‌ن، رستم کیمین، بیر گون اونجه‌یی اونودور، و  سهرابین جیگه‌رینی چیخاردیب دیشینه چه‌کیر. (رستم و سهرابین بابا اوغوللوغونا به‌نزه‌رلیک چه‌کمه‌ده‌ن) . فارس ملی روحو، تورک وارلیغینا قارشی، اوزونو بیر آن گوجلو گوره‌نده، ویا ظن ائده‌نده، چوخ آجیماسیز، سادیستیک، ملاحظه‌سیز، اوزاقگورمه‌مه‌زلیک، گیزلی و آچیق دوشمانچیلیق، خائن‌لیک، اسیر توتدوغو تورکله‌رده خائن‌پرورلیک، سوی قیریملار، دیلقیریمی، کولتورقیریمی، بیلگین قیریمی،  سورگونله‌ر، تورک ملی و تاریخی کیملیک یوخ ائتمه‌کله‌ر، توپراق ایشقالی، چئوره بوزقونلوغو یاراتماق، سو بحرانی یاراتماق، و٬٬٬و ٬٬٬ هر تورلو انسانلیق دیشی عاغلا گه‌له‌ن و گه‌لمه‌یه‌ن جنایتله‌ر توره‌تمه‌کده‌دیر.

فارس ملی روحوندا ابوالقاسی فردوسی‌ده‌ن، تورک ملتینه باخیشینا باخالیم:

که آن ترک بد ریشه و ریمن است 

که هم بد نژاد است و هم بد تن است

تن ترک بد ذات بی جان کنم 

زخونش دل سنگ مرجان کنم

از آن پس بپرسید،ازآن ترک زشت 

که ای دوزخی روی دور از بهشت

چه مردی و نام و نژاد تو چیست؟! 

که زاینده را بر تو باید گریست

بُود ترک،"بد طینت" و " د یو زاد" 

که نام پدرشان ندارند یاد

فارس ملی روحو اونلو فارس، ایرانچی-فارسچی، ساختاکارجاسینا (مرغ سحر ناله سر کن٬٬٬٬٬٬ نغمه آزادی نوع بشر سرا) یازان تورک دوشمانی، انسانلیغین اوزقاراسی ابوالقاسم عارف قزوینی‌نین بو اوتانج وئریجی سوزونده آپ آچیق به‌للیدیر:

چه شد که یک نفر مرد، نماند از بهادران ایران 

کجاست کیقباد و جم، خجسته اردشیر کو؟

شهان تاج بخش و خسروان باجگیر کو؟

کجاست گیو پهلوان

و رستم دلیر کو؟

ز ترک این عجب نیست، چه اهل نام و نسب نیست

قدم به خانۀ کیخسرو، این ز شرط ادب نیست

ز آه و تف، اگر چه کف، زنی چون دف، بزن به سر، که این چه بازی است؟

که دور ترک بازی است

برای ترک سازی عجب زمینه سازی است

زبان ترک از برای از قفا کشدن است

صلاح پای این زبان ز ممکلت بریدن است

ابوالقاسم فردوسی‌نین تورک قارشیتی و تورک آشاغالادیجی سوزله‌رینین، مین ایل سونرا، ابوالقاسم عارف قزوینی‌نین سوزله‌رینده یانقیلارینی گورمه‌کده‌ییک. بو سوزو گئده‌ن مین ایلین باشیندا و سونوندا بو تورک دوشمانلیغینی و شیزوفرونیک سوزله‌ره راست گه‌لیریک. دئمه‌ک بیری سامانی‌له‌ر دئورینده و بیری ده قاجارلارین گوجسوزله‌ندیگینده و پهلوی‌له‌رین دئورینده‌ن هه‌‌مه‌ن اونجه! آنجاق، بو مین ایلین سوره‌جینده، بیز بویله تورک دوشمانلیغینا و تحقیرله‌رینه راست گه‌لمیریک. خاطرلاتمادان گئچمه‌ییم کی، گئچه‌ن هفته، ایران-فارس رژیمینین رهبری دانیشیغیندا، فارسلیق قونوسویلا ایلگیلی بویله بویورور: بیز بیلیمده او قدر گه‌لیشمه‌لییک کی دونیا بیلیم آداملاری بیلیم اویره‌نمه‌ک اوچون فارسجا اویره‌نمه‌ک مجبوریتینده قالسینلار!!!

استعماری گوجله‌رین عمله‌له‌ری، اوزه‌للیکله اینگیلیس‌له‌ر، فارس ملیتچیلیگینین خورتلاماغینین و عرب، تورک، و موغول دوشمانچیلیغی اوزه‌رینه قورولموش فاشیزمینین مهندسله‌ری اولموشلار. مع‌الاسف گئچمیش ۱۰۰ ایلده‌ن و حتی بیراز دا اونجه‌ده‌ن، فارس ملتینین آغزی ییرتیقلیغینا شاهد اولموشوق. فارس ملی روحونو تمثیلا ائده‌ن، گونلوکله‌ر (روزنامه‌له‌ر)، کتابلار، شعرله‌ر، نثرله‌ر،کمدی شوولار، جوکلار، مثل‌له‌ر، رادیو پروگراملاری، تلویزیون شوولاری، سینما فیلمله‌ری، فارس آیدینلاری؟نین٬سیاسیله‌رینین، سولچولارینین، ساغچیلارینین، دینچیله‌رینین، دینسیزله‌رینین، یازارلارینین٬ رهبرله‌رینین٫ شاهلارینین، آیت اللاه‌لارینین، و سیرادان فارسلارین سوزله‌ری و دانیشیقلاری، اینتئرنئتده سوسیال مئدیادا یاییلان گه‌نه‌ل توتوملار، هامیسی و هامیسی، ایچه‌ریلیگینده و اوزلوگونده، تورک و باشقا ملتله‌رین دوشمانلیغی اوزه‌رینه قورولموش بیر ساختا، مریض، سادیستیک و شیزوفرونیک زینوفوبیک فاشیستیک دونیا باخیشیدیر. بویله بیر زه‌مینده‌دیرکی، فارسلارین و اولاری یانسییانلارین آغزیندان، تورک‌ ملتینه، {ترک خر، سوسک، دهاتی، بیسواد، بی زبان، بی فرهنگ، وحشی، بی تمدن، چادرنشین، مهاجر، خشن، غیر مدنی، نفهم، دهان بوی گه ده،یه روز یه ترکه،مرگ بر ترک، ترک بازی، خیلی ترکی، غلامان ترک، شاهان بی کفایت ترک……..} و باشقا ملت‌له‌ره بوندان دا پیس و آغیر سوزله‌ری ائشیده‌نده، چوخ دا شاشیرمیریق. بیزه گوره، بو سایدیغیمیز سایریلیقلارین باشیندا، آنتی تورکلوک، فارس ملی روحونون ایلمه‌کله‌رینه توخونموشدور، و هله هله ده آچیلیب سوکولوب آرینیب تمیزه چیخان دئگیلدیر.

بیز گونئی آزه ربایجان تورکله‌ری، باغیمسیزلیغا و اوزگورلوگه یونه‌لی یولوموزدا، هر زامان مراقب اولمالییق کی، فارس ملی روحونو یانسیلامایاق. بیر تورک کیمین، اه‌رده‌ملی، اخلاقلی، دوزگون، گوجلو، دوغرو، چالیشقان، ییلمایان، یورولمایان، دوشمانا اویمایان اینانمایان، سوره‌کلی و دواملی اولاق. آماجا هدفه اوداقلاناق، هیچ شاشمایاق، هیچ چاشمایاق. ۱ خورداددان بیر دانا اویره‌نه‌جه‌گیمیز اولاجاقسا، او دا، هر شئیه رغما بیر اولماق، توپلو اولماق، چوخ اولماقدیر. بیز شهرله‌رده یوزمین یوزمین، میلیون میلیون چیخساق و استیقلال آلمادان ائوه دونمه‌سه‌ک،…کیم بیزه اه‌نگه‌ل اولا بیله‌رکی؟ فارس می؟  ایشقالچی ایران-فارس بیزی پارچا پارچا ایسته‌ییر. اونون اه‌ن چوخ قورخدوغو بیزیم چوخ اولماغیمیزدیر. اونا گوره بوتون تالاشی بیزی قوروه قوروه، آیری آیری، پارام پارچا ائتمه‌کدیر. اونون اه‌ن چوخ قورخدوغو بیزیم تورک اولماغیمیزدیر. هر زامان هر یئرده تورکه‌م دئییب، بیر تورک کیمین و تورکه یاراشار کیمین یاشامالییق. اونون اه‌ن چوخ قورخدوغو بیزیم ایرانی یوخ، گونئی آزه‌ربایجانی و مالأٔ، بویوک آزه‌ربایجانی اوزوموزه وطن بیلیب، توپراق، وطن آنلاییشیمیزین اولدوغودور. بیز اوز ائویمیزده‌ن باشلایاراق، محله‌میزی، شهریمزی، بولگه‌میزی، و آزه‌ربایجانین تاریخی توپراقلاریندا، آزه‌ربایجان تورک دئوله‌تینی قورماغا جان وئریب جان آلماغا حاضر اولمالییق. بونو اونوتمایین کی، ایران-فارس رژیمی بیزده‌ن قورخور. قورخمالیدیر دا. بیز ایشقالچی ظالیمده‌ن قورخمامالییق. ۱ خوردادین باشقالدیریسینین بیزه وئردیگی اه‌ن اونه‌ملی اووود و نصیحت بودور. 

 ایندیکی چوخ یئیین و اویناغان اولان ژئوپولوتیک و ژئواستراتژیک بولگه و دونیا سیاست زه‌مینینده، بیز فارس ملتینین روحی خسته‌لیکله‌رینین طبیبی اولا بیلمه‌ریک. نه قدر ده ایسته‌سه‌ک بونا نه زامان نه گوج وار بیزده. بیز فارسلار ایله، ایران‌دا، زورلا، ایشکنجه ایله، ظلم ایله، اسیمیلاسیون ایله، قتل عام ایله، فارسلاشیب هموطن اولماقدان واز گئچیب، آزه‌ربایجان و تورکیه جمهوریتله‌رینین و تورک دونیاسینین گه‌رچه‌کله‌رینه اویاراق، ۱ خورداد باشقالدیریسینین بیزه وئردیگی او اوزگووه‌ن ایله، شهیدله‌ریمیزین یولونو دوام ائده‌ره‌ک، گونئی آزه‌ربایجانین باغیمسیزلیغی و اوزگورلوگونو گه‌رچه‌کله‌شدیره‌ک. بیر تورکه ده یاراشان باغیمسیزلیق و اوزگورلوکدور. 

#اوغوزتورک

#تورک

Güney Azerbaycan'da Türkce'ye qısa baxış,

 Güney Azerbaycan'da Türkce'ye qısa baxış,

#OğuzTürk

Görüşümce, dil qonusu, düşünüşsel qonuların en qarmaşıq ve çetinlerindedir. Hele, dil aracını qullanaraq dilden danışmaq ve dili incelemek özü özünde bir çelişgidir. Dili dillemek üçün başqa aracın olmadığına göre, dil araşdırma alanında çoxlu yalnışlıqlar ve yahalmalar vardır. Mene göre, kişinin evrim sürecinde dirimsel olaraq düşünceye ve dile bir bozuq gelişme kimin de baxıla biliner. Nece ki, düşünce bütünlükle kişinin denentim ve yönetiminden dışdadır, dil de, bu öz-özüce törelmiş düşüncelerin ve sözde bizce doğrulmuş sözlerde anlam daşımaqda çox çetinlik ve çelişgi içindedir. 

Kişi uyqarlıqlarının yaratdığı ''dil'', çoxunluqla gerçek dışı, ve soyut anlamlarla tıxılmış ve bulaşmışdır. Bilincsellikden uzaq, İnancsal gelişme, kişiye evrim sürecinde yararlı olmuşsa da yeni uyqrlıqlarda kişinin düşüncesini ve sonucda bedenini köleleşmeye doğru götürmüşdür. Kişinin beyninde düşünüş, anlayış, danışıq, ve tanışıq bölgeleri çox sıx birbiyle ilgidedir. Ellerin ve barmaqların inceleşmesi ve arac-düzeltme becerecekliği, düşünüş ve dil bölgelerinde işbirliğinde kişiyi doğaya ve çevresine daha duyarlı ve bilincli duruma getirmişdir. Düşünüşün danışığa doğru gelişmesi ve dil kimin doğrulması, kişinin gelişen geçmişinde onu başqa varlıqlara egemen qılmışdır. Doğa ve çevreden söz edende, kişinin ve dilinin daha çox coğrafisel olduğunu görürük. 

Doğa ve çevreye egemen olmaq üçün düşüncenin gelişmesi yeterlidir, ancaq bu sırada düşüncenin dilde doğrultusunu görende, bu egemenliğin öbiri kişilere yayılma istğini de göre bilirik. Etgi ve üstünlük yalnız bedensel gücle yox, belke düşüncesel yöntemlerle gerçekleşmişdir. Kişi, öz gücüne uzantı olaraq öbiri kişilerle ilişgide olmalq gereğinde olduğuna göre, dili qurub gelişdirmişdir. Mene göre, dil bir kişinin öbiri kişiyle iletişim qurmaq ve öz beyninin uzantısı olaraq onu etgilemek ve ona üstünleşmek amacıyla gelişmişdir. Genelde, dilin ve özel olaraq dillerin coğrafisel bir bilinci, görüngü ve olqu olduğunu düşünürem. Değişik coğrafiyalarda, değişik gelişen diller, gelişdikce öz özlerine azqala kişi beyninin qapsam alanından öte, bir diri varlıq kimin davranmışlar, ve özü özlerine gelişme yönü bulmuş kimin görünürler. Demek dil belli bir amac daşımadan, ancaq belli amaclı görünen, bir seçgisiz ve amacsız diri varlıqdır. Bir diri varlıq kimin, diller de doğulub, yaşayıb, ölmüşler. 

İngilizcede ''meme'' deyilen anlama burda Türkce qarşılıq getirim: ''Bul''. Yeni anlamlara yeni Türkce kökenli ve Türkceye uyalı sözler bulunmalı ve qurulmalıdır. ''Bul'' sözü, bir kişiden öbiri kişiye sunulan, yayılan ve en yaxçı deyimde, bulaşan bir düşünce ya davranış türüdür. Kişi topluluqlarında ve ekininde ''bul''ların etgisi bedensel alanda qalıtla eşitönemdedir. ''Bul''un gelişme alanını ve sürecini araşdıranda, kişi topluluqlarında ve ekininde olan çox olqular aydınlaşır. 

''Bul''sal açıdan dili araşdıranda, dil daha bir iletişim aracınden öte, bir güc aracıdır. Burda ''dilin gücü''nü anlamış olan daha qurnaz ve kötü-uslu kişiler, onu ''gücün dili''ne çevirmişler ve öbiri kişileri veya topluluqları köleleşdirmek yolunda ve amacında qullanılan bir arac durumuna getirmişler. İndi, dünyada İngilizce, ve İran adını daşıyan yerlerde, Farsca daha iletişim amaclı araclıq bir dil değildir. Farsca'yı bir dil kimin alqılamaq, işqal altında olan Güney Azerbaycan Türkünün köleleşme süresini uzaltmaq isteğinde olmaq demekdir. Önceden de vurquladığım kimin, indi, bölgede İran düşüncesi Azerbaycan düşüncesiyle qarşı qarşıyadır. Bu düşünce, dilde doğrulduğuna göre, Fars dili Türk dili ile çarpışıdadır. Fars dili İran'da gücün dilidir, işqalın, hakimiyetin, egemenliğin, sömürgenin, ve üstünlüğün dilidir. Türk dili, İran'da basılmış, ezilmiş, mehküm, ve eşağalığın dilidir. Buna göre de, geçmiş yüzilde, milyonlar Azerbaycan ve özellikle Güney Azerbaycan Türkü üstünlüğe, egemenliğe, ve hakim millete, Fars'a özenerek, Farslaşmışlar. Türksüzleşme ve Farslaşma çürümesi, bir güclenme ve güce özenme eyilimi kimin de baxıla bilir. Türk'ün yaxın geçmişinde bü böyük bir çöküş ve yıxımdır. Geçmiş yüzilin çöküşü, Güney Azerbaycan'da Türk varlığının bedeninde hele hele toxtamaz ve düzelmez bir yaradır.

Geçmiş yüzilde Fars işqalçı ve hakim milleti, Türk düşünce, ekin, gelenek, geçmiş, bilim, ve dil gelişme daşlarını bağlayıb, basqı, yasaq, qorxu, ve Türksüzleşdirme itlerini açmışdır. Türksüzleşdirme itleri, Fars-İran çemberinde böyümüş, Türk düşmanlığı daşıyan biyinli, ve sözde Türk kökenli sözde aydınlardır. 

Bir budunun varlığı, onun üstüne basdığı toprağıyladır. Tarixi Azerbaycan topraqlarının üstünden yavaş yavaş ve sinsicesine Azerbaycan adını qaldırıb ve başqa adlar qoyaraq, çayının, dağının, deresinin, şeherinin, kendinin ve toprağa bağlı olan her şeyin adını Farslaşdıraraq, Güney Azerbaycan Türkünün, öz yerine verdiği adları yox edib, önü milli gövensizliğe ve kimlikliksizliğe uğrandanlar ve bu facieye tanıq olan, ele bu Türk kökenli olan Fars-İran çemberinin aydınlarıdırlar. Güney Azerbaycan'da bu öz-öldürme sürecinin Türk kökenli olan yöneticileri ve yiyeleri Fars-İran düşüncesinin düşüncetöredenleridirler. Yeni ve yenicil yeni quşağın becerisiyle yoladüşen milli hereket, bağımsızcı, özgürlükcü ve qurtarıcıdır. Bu İran-dağıtıcı ve zencir-qırıcı ağir ve yoğun sel kimin olan Türk gücünü sezen Fars-İran itleri, Türk kimin böyük bir budunu kölelikde tutmaq üçün, çabalamağa düşmüşler ve yiyelerinin eli qana batmasın diye, genclere övütde bulunurlar ve onları yoxedici işqala qarşı ılımlılığa çağırırlar. Fars-İran çemberinden qazanmış ödüllerle aldatıcı ve göz qamaşdırıcı adlarla, bu İran-yıxıcı selin önünü alabilmek umuduyla, dalqalarına minmek ve onu yönlendirmek isteyirler. Neyin uzmanı ya duxduru ya mehendisi belli olmadan, geride qalmış işqala uğramış Türk milletinin bilimsiz ve bilincsizliğinden gireve bulub, onlara yuxarıdan uzman, duxdur ve mehendis olmağa çalışırlar. Beyindan ve göbekden Fars-İran düşüncesine bağlı olan bu özbaşına duxdur mehendisler, her qonuda ve her durumda söz ve qonu başıdırlar. Geçmiş yüzilde, Güney Azerbycan'ı köleliğe sürükleyen etginlerin en böyüğü ele bü özlerini leqeblerle ve ağıza dolmayan adlarla süsleyen Türk kökenli Türk düşmanları olmuşlar. İran'da Fars dili qurumları Türk kökenli Türk düşmanlarının eliyle qurulmuşdur. Fars dilini ele bu Türk kökenli Türk düşmanları ''hakim'' ve egemen dil durumuna getirmişler. Örnek getirmeğe gerek var mı? Kesrevi'yi mi, Erani'yi mi, Teqizade'ni mi, Terbiyet'i mi, Beraheni'yi mi, Şamlu'yu mu, yoxsa Xamineyi'yi mi deyim? Bu sözde Türk kökenli olan Türk düşmanları ve yüzler bunlara tay sözde aydınlar, Güney Azerbaycan Türk milletinin bu dünyanın en bilincsiz, en yazıq, en geçmişinden bilimsiz, en geleceğine etgisiz, en haqsız, kimliksiz, en ezik millet olduduğunun sorumlularıdırlar. Geçmiş yüzilin Türk kökenli olan ve Türk geçinen sözde aydınların veya tanınmış kişilerin Güney Azerbaycan Türküne xeyanetleri heç zaman bağışlanmayacaqdır. Geçmiş yüzilde bu sözde Türk kökenli Türk düşmanların bereketinden, Türk olan ve Türkce danışan ve Türk dili get gede yoxluğa uğramışdır. Türk dili işqal olunmuş Güney Azerbaycan'da yavaş yavaş ölüşgemiş, özgeleşmiş, ve bir sözde, Farslaşmışdır. Geçmiş yüzilde Türk dilini yaşadıb gorumaq, bir neçe yarı Farsca-Türkce növhe veya sevgi ve başqa qonular üzerine qoşqu yazanın insafına bıraxılmışdır. Fars-İran düşüncesine inancdan, can qorxusundan ve afiyet sevgisinden, sözde Türk kökenli olan Türk düşmanları, köleliğin duxdurları ve mehendisleri olmuşlar. Qaranlıqların qaravulu olaraq, aydın maskasıyla, öz budunlarını Fars-İran düşüncesine uydurmaqda düşüncetöreden olmuşlar. Bu durumda, Türk dili, danışanları kimin öğsüz, yazıq, yiyesiz, ve kimsesiz qalmışdır. Güney Azerbaycan'da Türkce baxımsız bir gül kimin, qolları qırılıb, dalları budanmışdır. Yapraqları saralmış, meyveleri eyaqlar altında ezilmişdir. Türk dili bilincli olaraq durdurulmuşdur. İnsanın elde etdiği en deyerli yapılardan biri olan Türkce yasaqlanmışdır. Onun gelişmesinin önü alınmışdır. Vurquladığımız kimin dil bir diri varlıq kimindir, diri qalmaq üçün ona baxım ve ilgi gerekir. Türk dilinin gelişme önü alındığına göre, baxımsız qalmışdır. Doğarlılığı ve quşağötesine geçişi önlendiğine göre, gündengüne verimliliği ve elverişliliği azalmış, eprimiş bir yararsız ve anlamyetirmeyen, terkedilmeli bir yanyapı nesne haline gelmişdir. 

Elebette ki işqal ve basqı altında olan budunun durumu bundan daha yaxçı olmaz, ve daha da betere geder. Bu arada, işqal, basqı, boğanaqlıq, kişilik ve Türklük düşmanı potunların altından, Güney Azerbaycan'da Türkceyi bir ince qırılqan filizcik çiçek kimin cücerdib yaşadanlar da olmuşdur. İşqalçı Fars-İran qurqusu ne qeder bu varlığı ezib yox etmeğe qalxdıysa, Türk varlığını ve Türkceyi yaşadanlar da o qeder direncli, dözümlü, ve dayanaqlıdırlar. Türkceyi kökbilim, anlambilim ve biçimbilim yönünden diri tutmaq, yenilemek, ve canlandırmaq bizim görevimizdir.

Türkce Düşünelim,

Türkce Danışalım,

Türkce Yazalım,

Türkce Oxuyalım.

#OğuzTürk

Çox tez gec oldu

 Çox tez gec oldu,

Sevginin tuzaqlı yollarında, boran oldu, yolumu itirdim.

Qar yağdı başıma,

Sen çiçeklenerken, men ölüşgedim.

Ancaq sene baxıb, hele ölmedim...

Bağışla meni,

Heç özümün sevmediğim yere,

Seni getirdim...

Böyle baxıram,... yüz ilde sene,

İçden yanıram, içime ağlıram, su gelir, sel basır,

Sönmür ateşim,...

Yüz il sonra da, min il sonra da,

Seni özleyirem,

Böyle közerirem...

Çox tez gec oldu,

Bağışla meni.

Oğuz Türk

Aralik, 2015

چوخ تئز گئج اولدو،

سئوگینین توزاقلي يوللاريندا، بوران اولدو، یولومو ایتیردیم.

قار یاغدی باشیما،

سه ن چیچه کله نه ركه ن، مه ن اؤلؤشگه دیم.

آنجاق سه نه باخیب، هه له اؤلمه دیم...

باغیشلا مه نی،

هئچ اؤزومون سئومه دیگیم یئره،

سه نی گه تیردیم...

بؤیله باخیرام،... یوز ایلده سه نه،

ایچده ن یانیرام، ایچیمه آغلیرام، سو گه لير، سئل باسير،

سؤنمؤر آته شیم،...

یؤز ایل سونرا دا، مین ایل سونرا دا،

سه نی اؤزله ییره م،

بؤیله کؤزه ریره م...

چوخ تئز گئج اولدو،

باغیشلا مه نی.

اوغوز تورک

آرالیق ۲۰۱۵

Onmaz bu gönül

 Onmaz bu gönül böyle ki mexrubiye döndü,

Yorqun, yaralı cemdeğe çıxsın yiye döndü.

Qırx il çile çekdim, nedenin anlamadım hiç,

Ol daşdan ürek büt niye gitdi, niye döndü.

Urmu Gölü,

 

İran rejimi tarafından yapılan Urmu Gölü'nün sistematik kurutulması, derin ekolojik ve sosyal bir kriz olarak ortaya çıkmış ve uzun vadeli sonuçlara sahip olmuştur. 

Urmu Gölü, bir zamanlar dünyanın en büyük tuzlu göllerinden biri ve İran'ın kuzeybatısındaki hayati bir ekosistem olarak bilinirken, yıllar içinde su seviyelerinde dramatik bir azalma yaşamıştır.

İran rejiminin su kaynaklarının kötü yönetimi ve sürdürülemez tarımsal uygulamalar, gölün gerilemesinin başlıca nedenleri arasındadır. Barajlar, sulama projeleri ve göle akan nehirlerden yapılan fazla su yönlendirmesi, Urmu Gölü'nün su alımını önemli ölçüde azaltmıştır. Ek olarak, tarım ve endüstriyel kullanım için yeraltı suyunun çekilmesi sorunu daha da kötüleştirmiştir.

Su seviyeleri düşmeye devam ettikçe, Urmu Gölü'nün kırılgan ekosistemi yıkıcı sonuçlarla karşı karşıya kalmıştır. Habitat ve biyoçeşitlilik kaybı, özellikle gölü göç yolu üzerinde kritik bir durak noktası olarak kullanan göçmen kuşlar için ciddi sonuçlar doğurmuştur. Balıkçılık ve tarım için göle yoğun bir şekilde bağımlı olan yerel topluluklar da zorluklarla karşı karşıya kalmıştır.

Urmu Gölü'nün kuruması aynı zamanda açığa çıkan göl tabanından büyük miktarda tuz ve tozun salınmasına neden olmuş, çevredeki halk için ciddi hava kirliliği ve sağlık sorunlarına yol açmıştır. Büyüyen tuz düzlükleri, toz fırtınalarının yayılmasına ve bölgede çevre tahribatına katkıda bulunmuştur. Havadaki tuz ve toz partikülleri, sadece yerel halkın sağlığı üzerinde değil, aynı zamanda tarım ve turizm sektörlerinde de ekonomik etkilere neden olmuştur.

Bu çevresel krizle başa çıkmak için yapılan çabalar, bürokratik engeller, koordinasyon eksikliği ve yetersiz kaynak tahsisi gibi zorluklarla karşılaşmıştır. İran rejimi, durumun ciddiyetinin farkında olsa da, Urmu Gölü'nü kurtarmak ve ekosistemini korumak için etkili önlemler uygulamak zorunda kalmıştır. Uluslararası dikkat ve işbirliği, gölün su seviyelerini yeniden restore etmek, hassas ekolojik dengeyi korumak ve bölgenin çevre ve topluluklarının iyiliğini sağlamak için hayati önem taşımaktadır.

Sonuç olarak, İran rejimi tarafından yapılan Urmu Gölü'nün sistematik kurutulması, doğal kaynakların kötü yönetimi ve ihmali sonuçları açısından önemli bir örnek teşkil etmektedir. Acil ve kararlı eylem, krizin temel nedenleriyle başa çıkmak, etkili su yönetimi stratejilerini uygulamak ve bölgenin ortak faydası için gölü canlandırmak ve ekosistemini korumak için gereklidir.

İran İşgalında olan Güney Azerbaycan,

 

İran İşgalında olan Güney Azerbaycan, tarihsel ve kültürel zenginliğiyle öne çıkan bir coğrafyadır. İran'ın kuzeybatısında bulunan bu bölge, yüzyıllardır pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Ancak, Güney Azerbaycan tarihi, İran'ın 100 yıllık işgali ile gölgelenmiştir. Halk, özgürlük ve bağımsızlık için defalarca çaba sarf etmiştir.

Güney Azerbaycan, tarih boyunca Pers, ve Rus egemenlikleri altında kalmıştır. Bu dönemlerde yerel kültür ve kimlik, sürekli olarak asimilasyon ve baskıya maruz kalmıştır. Ancak, 20. yüzyılda ulusal kimliğin yeniden canlanması ve bağımsızlık arayışı, halkın güçlü bir şekilde ortaya çıkmasına neden olmuştur.

1945 yılında, Güney Azerbaycan'da bir dönüm noktası yaşanmıştır. 1945 Milli Hükümeti olarak da bilinen bir özerklik ilan edilmiştir. Bu dönem, halkın kendi kaderini belirleme hakkını elde etmek için büyük bir çaba sarf ettiği bir zamandı. Ancak, İran hükümeti tarafından bastırılan bu hareket, bağımsızlık arayışının zorluklarını bir kez daha ortaya koymuştur.

Daha sonraki yıllarda, Güney Azerbaycan, bağımsızlık hedefini sürdürmeye devam etti. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle birlikte, Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan etti. Bu olay, Güney Azerbaycan halkında da büyük bir heyecan yaratmış ve bağımsızlık mücadelesini daha da güçlendirmiştir.

Ancak, İran hükümeti bu bağımsızlık hareketine sert tepki vermiştir. Güney Azerbaycanlılar, dini ve etnik kimlikleri nedeniyle sürekli olarak ayrımcılığa ve baskıya maruz kalmışlardır. İran yönetimi, bağımsızlık taleplerini bastırmak için çeşitli yöntemlere başvurmuş ve özgürlük savunucularını susturmaya çalışmıştır.

Güney Azerbaycanlılar, baskıya rağmen, özgürlüklerine ve kimliklerine olan bağlılıklarını korumuşlardır. İnternet ve sosyal medyanın yaygınlaşması, Güney Azerbaycan halkının sesini duyurma ve uluslararası topluma seslenme fırsatlarını artırmıştır. Aktivistler ve sivil toplum kuruluşları, halkın haklarını savunmak için çaba göstermiş ve dünya kamuoyunun dikkatini bu konuya çekmeye çalışmışlardır.

Güney Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesi, tarihsel ve kültürel bağları olan Azerbaycan Cumhuriyeti ile güçlü bir dayanışma içindedir. Azerbaycan Cumhuriyeti, Güney Azerbaycanlıların haklarını desteklemek ve seslerini dünya sahnesine taşımak için çaba sarf etmektedir. Uluslararası toplum da, insan haklarının ve özgürlüklerin korunması için İran hükümetine baskı yapma çağrıları yapmıştır.

Ancak, Güney Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesi hala zorlu bir süreçtir. İran hükümeti, halkın taleplerini bastırmak için güvenlik güçlerini kullanmaya ve ifade özgürlüğünü sınırlamaya devam etmektedir. Ayrıca, bölgedeki sosyal ve ekonomik sorunlar da bağımsızlık çabalarını olumsuz etkilemektedir.

Gelecekte, Güney Azerbaycan halkının özgürlük ve bağımsızlık arayışının daha güçlü ve kararlı bir şekilde devam edeceği tahmin edilmektedir. Uluslararası toplumun desteği ve dikkati, Güney Azerbaycanlıların haklarının korunması ve demokratik taleplerinin yerine getirilmesi için kritik öneme sahiptir.

Sonuç olarak, Güney Azerbaycan'ın İran'ın 100 yıllık işgalinden kurtuluşu gereklidir ve halk, bu amaç uğruna kararlılıkla mücadele etmektedir. İnsan hakları ve özgürlüklerin korunması, uluslararası toplumun ortak sorumluluğudur ve destek olunması gereken bir konudur. Güney Azerbaycanlıların kimliklerine ve özgürlüklerine olan inancı, gelecekte daha aydınlık bir perspektif sunmaktadır.

İran'da Etnik Mühendislik, (Azerbaycansızlaştırma ve Türksüzleştirme)

 

İran'da Etnik Mühendislik, (Azerbaycansızlaştırma ve Türksüzleştirme)

Etnik mühendislik, siyasi iktidarın nüfus yapısını bilinçli bir şekilde değiştirmeyi hedefleyen politikalarını ifade eder. İran denilen yer, etnik olarak çok milletli ve çeşitli bir ülke olup, tarih boyunca çeşitli dönemlerde etnik mühendislik uygulamalarına maruz kalmıştır. Bu çalışma, İran'da son 100 yılda Pehlevi sülalesi ve sözde İslam devletlerinde uygulanan etnik mühendislik olaylarını akademik bir perspektifle ele alarak, bu politikaların etnik gruplar arasındaki ilişkilere ve toplumsal yapıya olan etkilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır.

Tarihsel Arka Plan

İran adlanan ülkede, Güney Azerbaycan ve Güney Türkmenistan, Kaşkay, Kalac ve başka Türkler, Farslar, Araplar, Baluciler, Lurlar, Kürtler ve diğer birçok etnik gruptan oluşan zengin bir etnik mozaik sunmaktadır. İran'da son yüz yıl, politik, sosyal ve ekonomik değişimlerle karakterize edilmiş, farklı etnik toplulukların etkileşimlerini şekillendiren bir dizi olaya tanıklık etmiştir.

Pehlevi Dönemi (1925-1979)

1925 yılında Pehlevi hanedanlığının iktidara gelmesi, merkeziyetçi politikalar ve Pers milliyetçiliğinin yükselişini getirmiştir. Pehlevi döneminde, Pers dilinin öne çıkarılması, eğitim ve yönetim alanlarında Persileştirme politikalarının uygulanması, diğer etnik kimliklere ait dillerin ve kültürel mirasların marjinalleştirilmesine neden olmuştur.

Özellikle, Azerbaycan Türkleri ve Araplar, kendi dillerini ve kültürel kimliklerini koruma çabalarında karşılaştıkları zorluklarla karşı karşıya kalmışlardır. Bu dönemdeki politikalar, etnik farklılıkları örseleyerek toplumsal dokuda gerginliklere neden olmuştur.

İslam Devrimi ve Sonrası (1979-günümüz)

1979 İslam Devrimi, İran'ın modern tarihinde köklü bir değişimi başlatmıştır. Devrimin amacı, sosyal adalet ve eşitlik temelinde bir İslam Cumhuriyeti kurmaktı. Ancak, bu dönemde de etnik kimlikler ve talepler önemli bir rol oynamıştır.

Devrim sonrasında, başta çokunluk olan Azerbaycan Türkleri ve başka etnik azınlıklar, kendi kültürel ve siyasi haklarının tanınmasını talep etmiştir. Özellikle, Türkler Araplar, Kürtler ve Baluciler gibi etnik topluluklar, daha büyük özerklik ve kendi kültürel miraslarının korunmasını istemiştir.

Ancak, İslam Cumhuriyeti'nin dini yönetimi ve Şii İslam'ın etkisi, Güney Azerbaycan, Güney Türkmenistan Türklerinin ve başka etnik azınlıkların taleplerine ve haklarına olan yaklaşımı etkilemiştir. Bu durum, etnik grupların siyasi ve sosyal alanda marjinalleşmesine ve sistematik bir şekilde bastırılmasına yol açmıştır.

Etnik Mühendislik Politikalarının Yansımaları

Etnik mühendislik politikalarının sonuçları, farklı etnik gruplar arasındaki ilişkileri şekillendirmiştir. Özellikle, Güney Azerbaycan, Türkmen, Arap, Kürt ve Baluci topluluklarının merkezi hükümetle olan ilişkileri gerginliklerle dolu olmuştur.

Türkler genellikle ve çokunlukla İran'ın kuzeybatısında ve batısında yaşayan önemli bir etnik topluluktur. Bu bölgelerde yaşayan Türkler, kendi kimliklerinin tanınması ve daha büyük özerklik ve bağımsızlık talepleriyle devlete karşı çıkmışlardır. Ancak, merkezi hükümet, Türk kimlik hareketini bastırmak için sert önlemler almış ve siyasi muhaliflere karşı baskı uygulamıştır.

Araplar da özellikle Ahwaz bölgesinde önemli bir etnik topluluğu oluşturmaktadır. Ahwaz, İran'ın petrol rezervlerinin büyük bir kısmını barındırmaktadır. Bölgedeki Araplar, ekonomik ve siyasi temsil taleplerini dile getirerek hükümetle karşı karşıya gelmiştir. Ancak, hükümet, bu talepleri bastırmak için güvenlik güçlerini kullanmaktan çekinmemiştir.

Benzer şekilde, Baluciler de İran'ın güneydoğusunda yaşayan bir etnik topluluktur. Baluciler, daha büyük siyasi temsil ve ekonomik fırsatlar talep etmiştir. Ancak, merkezi hükümet, bölgede yapılan etnik ayaklanmaları sert önlemlerle bastırmış ve Baluci toplumunu marjinalleştirmiştir.

Etnik mühendislik politikalarının bir sonucu olarak, etnik azınlıkların siyasi, ekonomik ve kültürel hakları kısıtlanmış ve devlete olan güvenleri zedelenmiştir. Bu durum, etnik gruplar arasında ayrımcılık hissini artırmış ve toplumsal huzursuzlukları teşvik etmiştir.

Sonuç

İran'da son 100 yılda yaşanan etnik mühendislik politikaları, farklı etnik topluluklar arasındaki ilişkilere ve toplumsal yapıya ciddi etkileri olmuştur. Devletin merkeziyetçi politikaları, etnik grupların kimliklerini koruma çabalarını engellemiş ve siyasi, ekonomik ve kültürel olarak marjinalleşmelerine neden olmuştur.

Güney Azerbaycan’da İran-Fars İşgal rejimi tarafından uygulanan ekolojik terörcülük, o bölgeyi Türklerden silme ve Kürtleştirme siyasetinin bir parçasıdır. 

Bu durum, toplumsal huzursuzlukları artırmış ve etnik çatışmalara zemin hazırlamıştır. İran'ın etnik çeşitliliğini yönetmek için kapsayıcı politikalar geliştirme ihtiyacı vardır. Bu, etnik azınlıkların taleplerini ciddiye almak, siyasi ve kültürel haklarını korumak ve toplumun her kesimini kucaklayıcı bir yapı inşa etmekle mümkün olacaktır. Etnik mühendislik politikaları, toplumsal bağları sökmüş ve milletleri daha da Farslaşmağa va İranlılaşmağa sürüklemiştir. 

Bu durumda, hayatta kalma ve beka mücadelesinde, genelde Türklere ve özellikle Güney Azerbaycan Türklerine bağımsızlıkdan başka yol kalmamıştır.

Lake Urmu,

 

The Systematic Desiccation of Lake Urmia: An Analysis of Environmental Degradation, Human Displacement, and Governmental Responsibility,

Abstract:

This academic essay delves into the systematic desiccation of Lake Urmia in South Azerbaijan currently occupied by Iran, examining its profound ecological consequences, exacerbation of respiratory diseases, and the potential displacement of the South Azerbaijani population. The essay critically evaluates the interplay of governmental policies, historical factors, and contemporary challenges contributing to this environmental catastrophe. Through a multidisciplinary approach, the study underscores the urgent need for sustainable management and international cooperation to address the ramifications of this crisis.

Introduction:

The desiccation of Lake Urmia has emerged as a compelling case study in contemporary environmental degradation. With a rich history rooted in its ecological importance and cultural significance, the lake's decline highlights the intricate nexus between human activities and fragile ecosystems. This essay seeks to dissect the multifaceted dimensions of the issue, shedding light on its far-reaching implications.

2. Historical Context and Ecological Significance:

Lake Urmia's historical relevance is integral to understanding the current crisis. The lake's role as a haven for migratory birds, support for wetland habitats, and contributor to regional biodiversity underscores its importance in the larger ecological framework. Early signs of distress due to human interventions set the stage for the present-day catastrophe, indicating a gradual disruption of the lake's delicate balance.

3. Complex Causes of Desiccation:

A convergence of factors has precipitated Lake Urmia's drying. Anthropogenic actions, such as dam construction and river diversion for agriculture, have significantly curtailed inflowing water sources. Climate change-induced shifts in precipitation patterns have exacerbated the crisis, manifesting as reduced rainfall and increased evaporation rates. The intricate interplay of these factors has catalyzed the depletion of the lake's water levels and the subsequent exposure of its once-submerged bed.

4. Ecological and Environmental Ramifications:

The ecological fallout of Lake Urmia's desiccation is profound, disrupting delicate ecosystems and endangering biodiversity. Migratory bird populations, historically reliant on the lake's resources, now face habitat loss and dwindling food sources. Moreover, the transformation of the exposed lakebed into a source of particulate matter has led to heightened air pollution and subsequent respiratory diseases among the local populace.

5. Public Health Crisis:

The escalation of respiratory illnesses, prominently marked by asthma and chronic obstructive pulmonary disease (COPD), emerges as a direct consequence of the desiccation-induced air pollution. The proliferation of these ailments strains local healthcare systems and carries profound socio-economic implications, highlighting the intricate interplay between environmental and human well-being.

6. Impending Human Displacement and Societal Impact:

The potential displacement of the South Azerbaijani population residing near Lake Urmia underscores the societal upheaval triggered by environmental crises. Communities that have historically relied on the lake's resources now face an uncertain future, potentially leading to migration within Iran or to neighboring countries. The displacement of these populations poses challenges to cultural preservation, economic stability, and social harmony.

7. Governmental Policies and Responsibility:

A meticulous analysis of governmental policies and decisions reveals a complex interplay of political, economic, and ecological factors. Pursuits of ethnic engineering, agricultural expansion and economic growth have often taken precedence over sustainable environmental practices. The absence of comprehensive water management policies exacerbates the crisis, necessitating an examination of governmental responsibility in the context of environmental stewardship.

8. Mitigation and Restoration Efforts:

Amidst the environmental dire straits, efforts are underway to mitigate the effects of Lake Urmia's desiccation. Collaborative initiatives involving local communities, non-governmental organizations (NGOs), and international bodies are aimed at restoring water flows, sediment removal, and the adoption of sustainable agricultural practices. These endeavors exemplify the potential of collective action to mitigate environmental catastrophe.

9. Conclusion:

The systematic desiccation of Lake Urmia by Iran encapsulates the intricate interplay between human actions, ecological systems, and public health. This essay's comprehensive analysis underscores the urgency of concerted global efforts to address this crisis. The implications extend beyond environmental realms, encompassing cultural preservation, socio-economic stability, and political responsibility. As humanity confronts the sobering reality of Lake Urmia's decline, the imperative for sustainable governance and international cooperation becomes ever more apparent.